BilgisayarNedir.com

            Bilgisayar açıldığında RAM belleğe yerleşen komutlardır. Bilgisayar kapatıldığında RAM bellekten silinir. Bilgisayar tekrar açıldığında RAM belleğe yükler.

2.Dış (external) Komutlar

            Bu komutların çalışabilmesi için bilgisayarın diski veya disketinde dosyalarının mevcut olması gerekir.

            En Çok Kullanılan DOS Komutu : DIR

            İlk öğrenilen ve en çok kullanılan komut olan DIR istenilen sürücüdeki dizin veya altındaki dosyaların listelenmesini yada dosya aranmasını sağlar.

            DIR komutunun kullanım formu ve parametreleri şöyledir (Bu parametrelere ek olarak DubleSpace ile kullanılan parametreler dee mevcuttur.) :

DIR [sürücü harfi:][\dizin adı][\dosya adı][/P][/W][/A[[:]atamalar]]           [/O[[:]sıralama]] [/S][/B][/L][/C[H]]

·        /P  Sayfa sayfa görüntüler. Ekranda dosya adı, dosya kapasitesi, dosyanın işlem gördüğü tarih ve saat gibi ilgili ayrıntıları görebiliriz. Listelenecek dosyalar bir ekrana sığmayacak kadar çoksa ekran dolduğunda; diğer dosyaların listesini görmek için bir tuşa basarız.

·        /W  Yalnızca dizin ve dosya adlarını her satırda 5 isim olacak şekilde listeler.

·        /A  Dosya atamalarına göre listeler. Atamalar :

o      D  Dizinler (directory)

o      R  Yalnızca okunabilir (read only) dosyalar

o      H  Gizli (hidden) dosyalar

o      A  Arşivlenmesi gereken dosyalar

·        /O  Sıralama şekli :

o      N  Adına göre (alfabetik).

o      S  Dosya büyüklüğüne göre .

o      E  Uzantısına (soyadına) göre (alfabetik.

o      D  Tarih ve saate göre.

o      G  Dizinler başta

·        /S  Dosya veya dizin arama, alt dizinlerle birlikte listeleme.

·        /B  Üst başlık olmadan yalnızca ad ve uzantıları listeleme

·        /L  Küçük harflerle listele.

Sürücü adı ve dizin belirtilmezse geçerli sürücü ve dizin adı olarak aktif (o an bulunulan) sürücü ve dizin kabul edilir.

Örnekler:

C:\>dir c:\windows\command\*.com

C sürücüsünde windows dizini içindeki command adlı alt dizindeki ismi ne olursa olsun uzantısı com olan dosyaları bulur ve listeler. Bulamazsa ekrana File Not Found (dosya bulunmadı) mesajını verir.

C:\>DIR KEYBTK.COM/S

C sürücüsünde bütün dizinlerde ve alt dizinlerde bulunan keybtk.com dosyasının hangi dizinde olduğunu arar.

C:\>DIR *.EXE/S/P

C sürücüsünde bütün dizinlerde ve alt dizinlerde bulunan ismi ne olursa olsun uzantısı EXE olan dosyaları arar ve sayfa sayfa listeler.

C:\>DIR A:

C sürücüsünde iken A sürücüsüne takılı olan disketteki dosyaları görüntüler. Disket yok ise disketi okuyamadığını belirten mesajı ekrana yazar:

Not Ready Error Reading Drive A

Abort, Retry, Fail

Abort : Başlangıç harfi A’yı seçerek işlemden vazgeçilir ve DOS komut satırına dönülür.

Retry : Başlangıç harfi R ile cevap verecek olursak disketi takarız. Vermiş olduğumuz komutun işletilmesini sağlarız.

Fail : F harfi ile cevap verirsek yine DOS komut satırına geri dönülür.

            Format Komutu

            Bir disketin yada diskin bilgisayarda kullanılabilir hale getirilmesi(biçimlendirilmesi) dir. Kullanılmış disketler veya diskler tekrar formatlanabilir. Ancak içerisinde mevcut olan bilgiler silinir. Bilgilerin yanlışlıkla silinmemesi için Format komutunu kullanırken dikkatli olunmalıdır. Kullanım formu :

            Format <sürücü adı:>/q/u/s/f:büyüklük

            Q : Hızlı formatlama yapar.

            U : Tam bir formatlama yapar ve silinmiş bilgileri kurtarmak için unformat komutunun çalışmasına izin vermez.

            S : Disketi “sistem disketi” olarak formatlar, iki gizli dosya olan IO.SYS, MSDOS.SYS dosyalarını ve COMMAND.COM dosyasını diskete veya diske kopyalar.

            F : Disketin büyüklüğünü belirler. Geçerli büyüklükler 720 KB, 1.2 MB, 1.44 MB dır.

            C:\>FORMAT A:/S

            A sürücüsünde bulunan disketi formatlar ve sistem dosyalarını yükler. Bu disketle bilgisayar açılabilir. Disketi bu şekilde formatlamaktan dolayı disketin belli bir bölümü kullanılmış olur.

            MD (Make Directory-Dizin Oluşturma) Komutu

            Birbiriyle ilgili dosyaları bir arada tutmak için dizin oluşturulur. Dizin adı en fazla 8 karakter olmalıdır. MD komutu yeni bir dizin oluşturmak için kullanılır. Örnekler :

            C:\>md fakulte

            C sürücüsünde fakulte adlı dizin oluşturulur.

            C:\>md fakulte\bolum

            C sürücüsünde fakulte dizini içerisinde bolum dizini oluşturur.

            C:\>md a:\hesap

            A sürücüsünde hesap dizinini oluşturur.

            CD (Change Directory-Dizin Değiştirme) Komutu

            Dizin içerisine girmek yada başka bir dizine geçmek için kullanılır.

            CD.. : Bir üst dizine geçer.

            CD\  : Ana dizine döner.

Örnekler : C:\>CD FAKULTE

            C sürücüsünde bulunan fakulte adlı dizinin içerisine girer. DOS komut satırı

            C:\FAKULTE>   şeklinde olur.

            C:\fakulte>cd bolum

            Fakulte adlı dizin içerisindeki bolum adlı dizine geçmiş oluruz. DOS komut satırı

            C:\fakulte\bolum>   şeklinde olur.

            C:\FAKULTE\BOLUM>CD..

            CD..komutu ile bir üst dizine döner ve DOS komut satırı c:\fakulte>  şeklinde olur.

            C:\FAKULTE>CD..

            cd.. komutu ile ana dizine döner ve DOS komut satırı c:\> şeklinde olur.

            C:\FAKULTE\BOLUM>CD\

            CD\ komutu ile ana dizine döner ve DOS komut satırı c:\> şeklinde olur.

            C:\FAKULTE\BOLUM>CD\COBOL

            CD\COBOL komutu ile c sürücüsünde bulunan cobol dizinine geçer ve DOS komut satırı    C:\COBOL>   şeklinde olur.

            RD (Dizin Silme) Komutu

            Bir dizin siler. Bu komutla dizinin silinebilmesi için silinecek dizinin içerisinde başka bir alt dizin ve dosyaların olmaması gerekir. Örnekler:

            C:\>RD TIP

            C sürücüsünde bulunan TIP adlı dizini siler.

            C:\>RD FAKULTE\BOLUM

            C sürücüsünde bulunan FAKULTE dizini içerisindeki BOLUM adlı dizini siler.

            COPY (Kopya) Komutu

            Bir yada birden fazla dosyayı bir yerden diğer bir yere kopyalar. Kopyalanan dosyanın aynısı (veya aynı adlı) kopyalanan dizinde veya sürücüde mevcut ise bize üzerine kopyalanıp kopyalanmayacağını sorar. Kullanım formu :

            Copy <sürücü1:><dizin1><dosya adı> <sürücü2:><dizin2>

Örnekler:

            C:\>COPY *.* A:\

C sürücüsünün ana dizininde bulunan bütün dosyaları A sürücüsündeki diskete kopyalar.

            C:\>COPY C:\COBOL\*.* A:\YEDEK

C sürücüsündeki COBOL dizininde bulunan bütün dosyaları A sürücüsündeki YEDEK adlı dizine kopyalar.

            C:\DBASE>COPY *.EXE C:\DATA

C sürücüsündeki DBASE dizininde bulunan uzantısı EXE olan dosyaları C sürücüsündeki DATA adlı dizine kopyalar.

Diğer DOS Komutları